این پرسشنامه استاندارد از نوع فایل ورد و به همراه تمامی اطلاعات مربوط به نمره گذاری، تفسیر، روایی و پایایی و … در قالب جداول زیبا و آماده تکثیر ارائه گردیده است. پس از پرداخت موفق می توانید به صورت آنلاین اقدام به دانلود فایل مربوطه بپردازید.
هدف: ارزیابی کیفیت برنامه های درسی آموزش عالی فنی و حرفه ای از ابعاد مختلف (اهداف، محتوا، راهبردهای یاددهی-یادگیری، فعالیت‌های یادگیرنده، امکانات و تجهیزات آموزشی، زمان آموزشی، فضای آموزشی، گروه بندی، ارزشیابی)
تعداد سوال: 50
تعداد بعد: 9
شیوه نمره گذاری: دارد
تفسیر نتایج: دارد
روایی و پایایی: دارد
منبع: دارد
نوع فایل: Word 2007
همین الان دانلود کنید
قیمت: فقط 8500 تومان
توجه: هر گونه کپی برداری از این فایل (با توجه به تاریخ انتشار) تحت پیگرد قانونی قرار خواهد گرفت.
امروزه افزایش میزان بیکاری جوانان، به‌دلیل نداشتن مهارت‌های مورد نیاز بازار کار، انتقادات به عملکرد نظام آموزش عالی را فزونی داده است (یائو[1]، 2019؛ مقیمی، خنیفر، اردیبهشت و شریفی، 1397؛ مؤمنی مهموئی، کاظم‌پور و تفرشی، 1390)؛ از‌این‌رو، نظام‌های آموزش عالی دنیا برای مواجهه با بیکاری و افزایش بهره‌وری و دستیابی به فرصتهای شغلی و بهبود کیفیت زندگی، آموزشهای فنیوحرفهای و مهارتی را در اولویت برنامه‌های خود قرار دادهاند (الوری و الوری[2]، 8102؛ نیرر[3]، 9002؛ جمالی زواره، نیلی و شادفر، 4931).
در نظام آموزش عالی ایران نیز باتوجه‌به نقش آموزشهای فنیوحرفهای در کارآفرینی، اشتغال و مهارت‌آموزی، این آموزش‌ها مورد توجه سیاستگذاران و برنامه‌ریزان آموزش عالی قرار گرفته است. امروزه دانشگاه فنیوحرفهای به عنوان یگانه دانشگاه متولی آموزش عالی فنیوحرفهای در کشور، از سال 1390 با مجوز رسمی وزارت علوم، تحقیقات و فناوری کار خود را آغاز کرده است. دانشکدهها و آموزشکده‌های فنیوحرفهای به عنوان واحدهای زیرمجموعة این دانشگاه، سابقة بیش از چهل سال فعالیت آموزشی دارند (دانشگاه فنیوحرفهای، 1398). مأموریت اصلی دانشگاه فنیوحرفهای، برقراری پیوند واقعی بین علم و عمل و تبدیل آن به ثروت است. نظام آموزش عالی فنی‌وحرفه ای از طریق تربیت تکنسین‌های ماهر، شایسته، کارآفرین و تعامل با مراکز صنعتی و بخشهای دولتی تلاش می‌کند تا زمینۀ لازم برای کسب مهارتها، ایجاد اشتغال و کارآفرینی در دانشجویان فراهم آورد (مرکز نظارت، ارزیابی و تضمین کیفیت وزارت علوم، 1396).
باتوجه‌به نقش و جایگاه آموزشهای فنیوحرفهای در اشتغال و کارآفرینی و نیز وجود مشکل بیکاری در کشور، توجه هرچه بیشتر به ارتقای کیفیت آموزشی دانشگاه فنیوحرفهای، امری بسیار اساسی و سازنده است. در معنای کیفیت در آموزش عالی، اتفاق نظر وجود ندارد. از دیدگاه صاحبنظرانی همچون ساندرز[4]، کیفیت، فراهم آوردن زمینه‌هایی در آموزش عالی که به‌وسیله آن بتوان هدف‌های تعیین‌شده را محقق ساخت (ساندرز، 2007). یا شبکة بین‌المللی نهادهای تضمین کیفیت در آموزش عالی، کیفیت نظام دانشگاهی را عبارت از میزان تطابق وضعیت موجود با: الف) استانداردهای ازقبل‌تعیین‌شده ب) رسالت، اهداف و انتظارات تعریف کرده است (محمدی، زمانی‌فر و صادقی‌مندی، 1394).
پژوهش‌های انجام‌شده حاکی از آن است که نظام آموزش فنیوحرفهای در کشور ما آن‌طور که باید نتوانسته است کیفیت لازم را به دست آورد و در مسیر دستیابی به اهداف با چالش‌ها و نارسایی‌های متعددی روبه‌روست. در این زمینه میتوان به پژوهش‌های خانی پور و همکاران (5931)، جعفری هرندی (4931)، صالحی عمران و قاسم‌زاده (2931)، نویدی و برزگر (1931)، کرمی و مؤمنی مهموئی (0931)، جعفری هرندی (2831)، برزگر (2831)، عطّاران (0831)، اکرامی (0831) اشاره کرد که بر رضایت‌بخش نبودن مهارت‌های دانش‌آموختگان فنیوحرفهای با نیازهای جامعه و بازار کار، رضایت‌بخش‌نبودن امکانات کالبدی و فضای آموزشی، ضعف هماهنگی بین آموزشهای نظری و عملی و نیز مطلوب نبودن کارایی دانشکده‌های فنیوحرفهای اشاره دارند.
یکی از مهم‌ترین مؤلفه‌های تشکیل‌دهندة کیفیت نظام آموزش عالی فنیوحرفهای، برنامه‌های درسی است. میتوان گفت بین کیفیت نیروی انسانی تربیت‌شده و کیفیت برنامة درسی رابطة مستقیمی وجود دارد (زمانی‌فر، محمدی و صادقی مندی، 1395). برنامه‌های درسی قلب نظام‌های آموزشی قلمداد می‌شوند و ابزاری برای تحقق اهداف آموزش عالی هستند (ربولو و ایوارس بیدال[5]، 2004).
متخصصان تعاریف مختلفی برای برنامة درسی ارائه می‌دهند. به باور پاینار[6] (2015) برنامة درسی، تعامل و گفت و گوی پیچیده‌ای است که برنامه‌ریزان درسی در تلاش هستند از طریق دستورالعمل‌های سازمان‌یافته، اهداف متمرکز و نتایج، آن را همچنان به‌منزلة یک تعامل نگه دارند. بارواد[7] (2010) برنامة درسی را مجموعه‌ای از تجربیات فراهم‌شده برای فراگیران معرفی می‌کند که از طریق استادان منتقل می‌شود. عناصر مختلفی در شکل‌گیری برنامة درسی نقش‌آفرینی می‌کنند. کلاین، نُه عنصرِ هدف، محتوا، راهبردهای تدریس، فعالیت‌های یادگیری، مواد و منابع، گروهبندی، زمان و فضای یادگیری و ارزشیابی را برای برنامة درسی در نظر میگیرد (مهرمحمدی، 7831).
برخلاف نقش برجستة برنامه‌های درسی در رشد کیفی و تحقق اهداف دانشگاه‌ها و باوجود داشتن موقعیت برجسته در تمام نیازمندی‌های مؤسسات ارزیابی و اعتبارسنجی، میزان توجه به آنها کافی نیست و در مکانیسم نظارت و ارزیابی دید محدودی نسبت به آن وجود دارد و به حاشیه رانده می‌شود (حسینی و نصر، 1391)؛ درحالی‌‌که، نخستین گام برای ایجاد هرگونه تغییر در برنامه‌ریزی آموزشی که بتواند پاسخگوی تغییرات و تحولات اقتصادی و علمی باشد، توجه به برنامه‌های درسی و ارزیابی آن است (قادری و شکاری، 1393). هدف ارزیابی کیفیت برنامه‌های درسی، شناسایی میزان تناسب ابعاد برنامة درسی با اهداف و وظایف مؤسسات آموزشی و میزان پاسخگویی آن به نیازهای در حال تغییر جامعه و بازار کار است (ترک‌زاده، مرزوقی، محمدی و کشاورزی، 1395؛ هیکس[8]،2007). همچنین، ارزیابی از طریق جمع‌آوری اطلاعات، مشخص می‌کند که تا چه میزان برنامة درسی توانسته است به کیفیت مدنظر دست یابد (مک نیل[9]،2014؛ هانکینز و ارنشتاین[10]، 2016 و استافل بیم[11]، 2005).
تاکنون به‌منظور بهبود کیفیت آموزش فنیوحرفهای، پژوهش‌هایی انجام شده است؛ برای مثال، شاکری، بفروئی و جمشیدی (1398) در پژوهشی به ارائة الگوی تناسب آموزشهای فنیوحرفهای با نیازهای بازار کار از دیدگاه صاحبان صنایع پرداخته‌اند. نتایج این پژوهش نشان داد، با استفاده از راهبردهای نیازسنجی، مشارکت ذی‌نفعان، آموزش مربیان، همکاری‌های داخلی و خارجی، آینده‌پژوهی شغلی میتوان تناسب آموزشهای فنیوحرفهای با نیازهای بازارکار را محقق کرد. جلیلیان، مهرعلیزاده و مرعشی (1396) در پژوهشی به بررسی میزان انطباق آموزشهای فنیوحرفهای با نیازهای آموزشی بخش صنایع در شهرستان خرمشهر پرداختند. یافتههای پژوهش آنها نشان داد که بین عملکرد موجود آموزشهای فنی وحرفه‌ای با وضعیت مطلوب (نیازها و محورهای آموزشی شناسایی‌شدة دارای اولویت) این شهرستان انطباق وجود ندارد. فروزش و هکاران (1394) در پژوهشی به بررسی کیفیت آموزشهای مهارتی بازارمحور در ادارة کل آموزش فنیوحرفهای استان اصفهان پرداختند. نتایج پژوهش آنها حاکی از وجود فاصلة معنادار بین انتظارات کارآموزان و عملکرد آموزشی اداره کل فنیوحرفهای در سه بعد ارزیابی ( ملموسات، عملکرد و اعتبار، اعتماد ) بود. جعفری هرندی (1394) در پژوهشی به بررسی میزان کارایی بیرونی دانشگاه فنیوحرفهای پرداخته است. نتایج پژوهش بیان‌کنندة آن بود که درصد کارایی بیرونی مطلوب نبوده است. شیخ‌الاسلامی، دولت‌آبادی و شیرمحمدی (1392) با استفاده از رویکرد تحلیل عوامل استتراتژیک به ارزیابی آموزشهای فنیوحرفهای در استان کردستان پرداخته‌اند. نتایج نشان میدهد آموزشهای فنیوحرفهای، درموقعیت استراتژی تدافعی قرار دارد که نیازمند بازنگری و ارائۀ سیاست‌های مناسب برای رفع محدودیت‌ها و تقویت مزیت‌های موجود است. یافتههای پژوهش دوستی، خراسانی و محمدبیگی (2931) نیز نشان میدهد مناسب‌نبودن زمان یادگیری و هماهنگ‌نبودن آموزش‌ها با نیازهای دنیای کار از مهم‌ترین دلایل اثربخش‌نبودن آموزشهای مهارت‌محور است.
مطالعة نویدی و برزگر (1931) نیز مؤید آن است که ابهام‌ها و تعارض‌های متعدد دربارة فلسفه، اهداف، سیاست‌های کلان، راهبردها و جایگاه قانونی دوره‌های کاردانی آموزش فنیوحرفهای وجود دارد. امینی، گنجی و یزدخواستی (1391) در پژوهشی به ارزیابی رشته‌های فنی مهندسی از دیدگاه دانشجویان می‌پردازد. نتایج این پژوهش نشان میدهد کیفیت آموزشی رشته‌های فنی مهندسی در سطح متوسط قرار دارد. نتایج پژوهش سلیمی (1393) حاکی از آن است که آموزشهای فنیوحرفهای نقش نسبتاً مناسبی در پرورش نیروی انسانی داشته باشند؛ ولی در خصوص مواردی مانند بازنگری برنامه‌های درسی و کیفیت آموزشهای موجود نیاز به دقت عمل بیشتری است.
بیجان[12]، دمیان[13]، لیبر[14]، نیونر[15] (2018) در مطالعه‌ای با عنوان «ارزشیابی تاثیر آژانس ارزیابی و اعتباربخشی برنامه‌ها در دانشگاه فنی مهندسی بوخارست رومانی» گزارش کردند که به‌طور متوسط، استادان افزایش تأثیر آژانس تضمین کیفیت در یادگیری و تدریس را درک کرده و مدیریت دانشگاه را حامی تضمین کیفیت ارزیابی کرده‌اند. دویچر و وینتر[16]( 2018) در پژهشی با عنوان «حساسیت آموزشی در آموزشهای فنیوحرفهای» به این نتیجه دست یافتند که پیشرفت دانش و مهارت حرفة کارآموزان تحت تأثیر آموزشهای فنیوحرفهای قرار دارد و در طول آموزشهای فنیوحرفهای، عملکرد کارآموزان بهبود می‌یابد. نتایج حاصل از پژوهش ادریس و مبودای[17] (2016) با عنوان «آموزشهای فنیوحرفهای: چالش‌های توانمندسازی جوانان» نشان داد که آموزشهای فنیوحرفهای با چالش‌هایی مواجه است. آنها گزارش کردند آموزشهای فنیوحرفهای به لحاظ محتوا غنی است و مهارت‌های لازم را پوشش میدهد، ولی به لحاظ پیاده‌سازی و دستیابی به اهداف مدنظر ملی ضعیف است. مهدامین[18] ( 2016)، در پژوهشی با عنوان «فرایند تضمین کیفیت در آموزش فنیوحرفهای»، نقاط قوّت و مسائل اصلی در سیستم فعلی فنیوحرفهای مالزی را مشخص می‌کند و پیشنهادهایی برای بهبود کیفیت سیستم تضمین کیفیت ارائه میدهد.
به‌طورکلی، تلاش هر یک از محققان و یافتههای حاصل از پژوهش‌های آنها در حوزة فنیوحرفهای، به نوبة خود گامی را در جهت روشنگری و بهبود آموزشهای فنیوحرفهای برداشته‌اند، ولی همان‌طور که مشاهده می‌شود، باوجود اهمیت برنامه‌های درسی و تأثیر آنها بر بهبود کیفیت و تحقق اهداف آموزش عالی فنیوحرفهای در پژوهش‌ها کمتر ارزیابی شده است. درحالی‌‌که توجه به کیفیت برنامه‌های درسی و ارزیابی آن لازمة هرگونه تغییر در برنامه‌ریزی آموزشی است و یکی از مهم‌ترین فعالیت‌ها در راستای بهبود کیفیت و پیشرفت برنامه‌های درسی و تحقق اهداف آموزش عالی است.