پرسشنامه خرید وسواسی فابر و اوگین (1992)

وسواس خرید به طور رسمی در کتاب DSM تعریف نشده، با این وجود پیشنهاد داده‌اند که اختلال وسواس خرید، زیر مجموعه یکی از موارد زیر یعنی اختلال کنترل تکانه و اعتیاد رفتاری (اعتیادی که به مواد خاصی وابسته نیست، مانند قمار، سکس، بازی و…) قرار می‌گیرد؛ یا حتی امکان دارد با وسواس فکری-عملی (OCD) هم مرتبط باشد.

علائم وسواس خرید چیست؟

نشانه‌های جنون خرید عبارتند از:

• به سختی در برابر خرید چیزهای غیرضروری مقاومت می‌کنند
• به دلیل اعتیاد به خرید، با مشکلات مالی درگیر هستند
• اشتغال ذهنی زیادی نسبت به خرید موارد غیر ضروری دارند
• مشکلاتی در کار، مدرسه، یا خانه به خاطر وسواس خریدشان
• زمانی زیادی را صرف جستجو برای خرید کالاهای غیر لازم می‌کنند

تحقیقات نشان داده‌اند اختلال وسواس خرید اغلب همراه با افسردگی و اضطراب است. کسانی که مبتلا به وسواس خریداند معمولاً حس ناراحتی و تنشی را دارند که حداقل به طور موقتی با خرید از آن رهایی می‌یابند.

برخلاف این حسِ رهایی موقت، خیلی از مبتلایان اختلال وسواس خرید، از خود ناامید هستند و به دلیل عدم کنترل‌ رفتارشان احساس افسردگی می‌کنند.

موارد رایج خرید این افراد، شامل لباس، کفش، جواهرات، و وسایل خانه مانند ظروف، بشقاب و … می‌باشد؛ مبتلایان وسواس خرید نمی‌توانند خصوصاً در برابر کالاهای حراج مقاومت کنند.

اکثر کسانی که اعتیاد به خرید دارند ترجیح می‌دهند تنها یا آنلاین این کار را انجام دهند به جای اینکه با دیگران به خرید بروند و مقابل آنها حس شرمساری بهشان دست دهد.

چه کسانی به جنون خرید مبتلا می‌شوند؟

مشخص شده که جنون خرید حدود ۶ درصد از جمعیت آمریکا را به خود مبتلا کرده است. همچنین تحقیقات نشان داده‌اند که:

• زنان ۹ برابر بیشتر از مردان احتمال دارد به وسواس خرید مبتلا شوند.
• در اکثر موارد، اختلال وسواس خرید در دوران جوانی آغاز شده‌ است و مبتلا شدن به جنون خرید بعد از سن ۳۰ سالگی خیلی نادر است.
• طبق تحقیقی که اخیراً انجام شده، شیوع اختلال وسواس خرید به مرور زمان در حال افزایش است.

اختلالات خلقی مانند اختلال افسردگی اساسی یا اختلال اضطراب، اغلب در وسواس خرید رایج هستند، سایر اختلالات همایند با جنون خرید عبارتند از:

• اختلال کندن پوست (پوست کنی)
• اختلال کندن مو
• اختلال وسواس فکری-عملی (OCD)
• سوءمصرف مواد
• اختلالات شخصیت
• اختلال پرخوری

متخصصین سلامت روان که تشخیص اختلال وسواس خرید داده‌اند، لازم است بین اختلال وسواس خرید و خرید کردن در دوره مانیای اختلال دوقطبی تمایز قایل شده و آن دو را از هم تمیز دهند.تحقیق دیگری مشخص کرده، مبتلایان اعتیاد به خرید:

• سطح تحصیلات پایین‌تری داشتند
• عزت نفس‌شان ضعیف بود
• تکانه‌های رفتاری بیشتری داشتند
• با مشکلات روان‌شناختی بیشتری درگیراند
• نشانه‌های بیشتری از اختلال وسواس فکری-عملی بروز داده‌اند
• به احتمال بالاتری زن هستند
• با احتمال بیشتری سوء مصرف الکل، تنباکو و یا سایر مواد مخدر دارند

نکته جالب اینجاست که، این دسته‌ از مبتلایان اختلال وسواس خرید (با نشانه‌های چند خط قبل) نسبت به سایر مبتلایان وسواس خرید (بدون آن نشانه‌ها)، ۵ برابر بیشتر احتمال دارد به اختلال شخصیت مرزی (BPD) مبتلا شوند.

درمان اختلال وسواس خرید چگونه است؟

اگرچه نتایج تحقیقات برای یافتن درمان مناسب جنون خرید کمی بحث برانگیز است،‌ اما شواهدی وجود دارند که نشان می‌دهند دارو‌های مهارکننده‌های انتخابی بازجذب سروتونین (SSRIs) برای مبتلایان اختلال وسواس خرید مفید است.

همچنین شواهدی حاکی از موثر بودن درمان شناختی-رفتاری (CBT) هم به دست‌ آمده، درمان شناختی-رفتاری در خیلی از مبتلایان جنون خرید منجر به کاهش نشانه‌ها شده‌. اما همچنان تحقیقات و مطالعات بیشتری در زمینه درمان وسواس خرید لازم است.

با میزان شیوع اختلال وسواس خرید، و شواهد مبتنی بر آمار رو به افزایش مبتلایان آن، تحقیقات بیشتری باید صورت گیرد تا بفهمیم درمان مناسب اعتیاد به خرید چیست.