این پرسشنامه استاندارد از نوع فایل ورد و به همراه تمامی اطلاعات مربوط به نمره گذاری، تفسیر، و … در قالب جداول زیبا و آماده تکثیر ارائه گردیده است. پس از پرداخت موفق می توانید به صورت آنلاین اقدام به دانلود فایل مربوطه بپردازید.
هدف: بررسی تاثیر محیط سازمانی و استراتژی های سازمانی بر عملکرد سازمانی
تعداد سوال: 21
تعداد بعد: 3
شیوه نمره گذاری: دارد
تفسیر: دارد
منبع: محقق ساخته (سفارش)
نوع فایل: word 2007
همین الان دانلود کنید
قیمت: فقط 22000 تومان
محيط سازماني
هيچ سازمان و بنگاه اقتصادی درخلأء فعاليت نميكند ، همه سازمانها و بنگاههاي اقتصادي همانند يك سيستم پويا و ارگانيك در داخل محيطي قرار دارند كه با ديگر اجزاء محيط در تعامل متقابل هستند ، بر همديگر تأثير گذاشته و از همديگر تأثير ميپذيرند . سازمانها مواد اوليه ، نيروي انساني ، سرمايه ، دانش ، تسهيلات و تجهيزات را از محيط ميگيرند، محصول يا خدمت توليد كرده و مجدداً به محيط عرضه ميكنند ، كه همه اين داد و ستد ها در قالب قوانين و مقرراتي صورت ميگيرد كه محيط بر اساس آن به حيات خود ادامه ميدهد . مادام كه سيستم يا بنگاه اقتصادي بخواهد روال به همین منوال ادامه یابد ، بايستي به اين مقررات پايبند بوده و به آنها احترام بگذارد و گر نه بر اساس اصل انتخاب اصلح ، محيط فقط سازمانها يا سيستمهايي را حفظ خواهند كرد كه بتوانند خود را با شرايط محيطي وفق دهند . مشتريان و مصرف كنندگان ، تأمين كنندگان و عرضه كنندگان مواد اوليه ، عرضه كنندگان تكنولوزي ، موسسات آموزشي ، موسسات تأمين نيروي انساني ، شركا ، رقبا ، اتحاديه هاي تجاري ، اتحاديه هاي كارگري ، گروههاي حقوق بشر، گروههاي صلح و گروههاي سبز ، گروههاي حافظ محيط زيست ، سازمانهاي حمايت از مصرف كنند گان ، موسسات نظارتي ، قوانين و مقررات دولتها ، سازمانهاي بين المللي و زير ساخت هاي ارتباطي فرهنگي ، اقتصادي ، اجتماعي و باورهاي مردمي از اجزاي تشكيل دهنده محيط مي باشند .
محيط بعنوان مجموعه اي مركب از نيرو هايي تعريف شده كه عملكرد سازمان را متأثر ساخته ولي سازمان نسبت به آن كنترل كمي داشته يا اصلاً هيچ كنترلي ندارد . بعبارت ديگر ، محيط عبارتست از:” مجموعه عواملي كه تغييردر ويژگيهاي آنها در سازمان اثر گذاشته و همچنين تمام عواملي كه ويژگيهايشان بر اثر رفتار سازمان تغيير نمايند “.
تئوريهاي اوليه سازمان ، محيط سازماني را بعنوان موجوديتي كه خارج از مرزهاي سازمان قرار دارد تعريف مي كردند ، ولي انديشمندان امروزي محيط را نوعي ساختار اجتماعي تصور ميكنند . يعني محيط يك تصوير ذهني است كه بر اساس باورهايمان شكل گرفته و از طريق انتظاراتي كه بر مبناي اين باورها بروز ميكنند ، قوام مي يابد . يعني محيط و حدود و ثغور آن وقتي تعيين ميشودكه سازمان و عوامل سازماني به تعريف آن اقدام كنند ، چون با تعاريف مختلف حدود آن تغيير ميكند . در اولين نگاه به سازمان و محيط آن ميتوان دو نوع محيط عمومي و محيط خصو صي اطراف آنرا از هم باز شناخت :
محيط عمومي شامل عوامل اقتصادي ، شرايط سياسي ، ساختار اجتماعي ، ساختار حقوقي ، وضعيت زيست بومي و شرايط فرهنگي يعني همه شرايطي كه بر سازمان تأثير گذاشته ولي وابستگي سازمان به آنها واضح و روشن نيست را در بر ميگيرد .
محيط خصوصي شامل قسمتي از محيط سازماني است كه بطور مستقيم با سازمان در تحقق اهدافش مرتبط است و بسته به نگرش مديريت سازماني ممكن است دامنه آن كوتاه يا گسترده باشد و شامل مشتريان ، عرضه كنندگان مواد اوليه ،
رقبا ، نهادهاي قانون گذاري ، اتحاديه هاي كارگري ، موسسات تجاري ، گروههاي فشار و انجمنهاي تجاري باشد .
محيط اختصاصي يك سازمان بر اساس قلمرو انتخابي آن تغيير خواهد كرد . قلمرو يك سازمان ادعايي است كه يك سازمان نسبت به دامنه محصولات يا خدمات ارايه شده و همچنين بازار متصرف شده خود دارد .
سازمان اگرچه هميشه در مركز اين شبكه ي متعامل قرار ندارد، ولي براي اينكه بتوانيم بهتر تأثير متقابل اين عوامل را بر سازمان و بالعكس در نظر بگيريم ، سازمان را در مركز اين تعامل نشان ميدهيم .با در نظر گرفتن اينكه هر كدام از اين عوامل نيز خود در مركز يك شبكه گسترده متعامل قرار داشته كه با شبكه هاي اطراف خود نيزدر تأثير و تأثر متقابل قرار دارند ، عظمت و گستردگي اين شبكه بيشتر روشن مي شود .
در تكامل تئوري روابط محيط و سازمان دو دوره برجسته وجود داشته است :
دوره نخست از اواخر دهه 1950و اوايل دهه1960بوجود آمد دراين دوره كه به دليل گسترش تفكرات سيستمي عامل محيط به عنوان عامل مهمي در تجزيه و تحليل سازماني مورد بحث و بررسي قرار گرفت.
دوره دوم در اواخر دهه1970 آغاز شد و بر فرض تأثيرگذاري محيط استوار بوده و شيوه هاي ايجاد تأثير گذاري در مركز توجهات بود .
نخستين پژوهش ها در دوره نخست حاكي از اين بود كه سازمانها بسته به محيط فعاليت خود اشكال متفاوتي به خود ميگيرند . اگر محيط سازماني پويا و در حال تغيير مداوم باشد سازمان نيز بسته به آن محيط و تغييراتي كه در آن روي ميدهد خود را وفق داده و حالت ارگانيكي به خود مي گيرد بالعكس وقتي محيط داراي ثبات باشد سازمان شكل ماشيني پيدا ميكند . اينكه چه زماني از كدام شكل سازماني استفاده كنيم منجر به بكار گيري تئوري اقتضايي در مديريت شد كه جوهره دوره نخست تكامل انديشه روابط محيط و سازمان را شكل داد .
در اواخر دهه 1970انديشمندان سازمان به تأثير اثر گذار و جدي محيط بر فعاليت هاي سازمان پي بردند آنهامعتقد بودند محيط از طريق اهرم كنترل وابستگي سازمان به منابع محيطي به كنترل آنها مي پردازد .يكي از جنبه هاي آسيب پذير سازمان در مواجهه با محيط نياز به مواد اوليه نيروي كار سرمايه تجهيزات دانش و مجاري انتقال كالاها و خدمات است .
محيط با اين عوامل محدوديت هايي را براي سازمان اعمال كرده و وادار به تدوين استراتژي ها و رويه هاي نويني ميكند و متعاقبا مديريت مجبور به اعمال استراتژي ها ي خاصي نظير مديريت عرضه كنندگان مواد اوليه مديريت نيروي كار مديريت مشتريان مينمايد . مديريت وابستگي به منابع مستلزم تعريف دقيق محيط و حالت هاي گوناگون آن و پايش مداوم محيط ميباشد .
بطور مثال وابستگي به نيروي كار و دانش با توسل به استراتژي هاي كارمنديابي حتي از طريق جذب مديران اجرائي و پرسنل رقبا مديريت ميشود و يا از طريق تشكيل انجمنهاي تجاري به مديريت قوانين و مقررات محدود كننده يا سازمانهاي حمايت از مصرف كننده و تعيين قيمت و تعرفه محصولات شركت و سازمان ميپردازند .
تئوري وابستگي سازمان را پديده اي تصور ميكند كه مجموعه اي از وابستگي هاي بسيــار اساسي با محيط دارد، وابستگي هائي كه محيط براي بقاء و تداوم حيات خود در عرصه كسب و كار بايد به طور موفقيت آميزي آنها را مديريت كند .
تئوري بوم شناسي جمعيت سازماني مدعي است كه محيط قدرت انتخاب و بقاء دارد و ميتواند بهترين تلاشهاي سازمان براي مديريت منابع را ناكام كند . اگر چه منابع اقتصادي براي عمليات شركت حائز اهميت اند ولي سازمان ها نبايد اهميت حفظ مشروعيت اجتماعي خود را فراموش كنند .
در اين تئوري فرض بر اين است كه محيط سازماني داراي قدرتي است كه ميتواند از ميان گروهي از سازمانها ي رقيب ، سازمانهائي را انتخاب كند كه نياز محيط را به بهترين وجه بر آورده مي سازند . اين همان اصل بقاء اصلح داروين است . اين نگرش به مديران ديدگاهي متفاوت از سازمانها (نگاه برون به درون سازمان ) نسبت به آنچه به طور معمول استـفاده مي شود ارايه ميكند.
همچنين محيط ها به دو طريق ميتوانند تقاضاهايي بر سازمان تحميل كنند :
نخست آنكه محيطها ممكن است تقاضاهاي فني و اقتصادي ايجادكنند كه سازمانهارا ملزم ميسازد كالاها و خدماتي را توليد و در يك بازار مبادله كنند .
دوم آنكه محيط ها ممكن است برخي تقاضاهاي فرهنگي و اجتماعي مطرح كنند كه سازمانها را به ايفاي نقش هاي خاص در جامعه و حفظ نوعي چهارچوب ظاهري بيروني وادار سازند .
يعني سازمانها نه تنها با كشمكش هاي گروههاي داخلي خود بلكه با ارزشهاي جامعه بيروني نيز خود را سازگار يا منطبق ميكنند ، در اين ديدگاه محيط به عنوان بستري تصور ميشود كه ديدگاه كم و بيش مشتركي از آنچه سازمانها بايد به آن شباهت داشته باشند و چگونه بايد رفتار كنند ارايه ميدهد.
يكي از نقشهاي اساسي و اصلي اين ديدگاه افزودن مشروعيت اجتماعی به منابع ورودي در مدل سيستمهاي باز سازمان است . يعني سازمانها نه تنها به مواد اوليه ، نيروي كار، دانش و سرمايه نياز دارند بلكه به پذيرش جامعه نيز نيازمندند .
يكي از دغدغه هاي فكري مهم هر مدير شرايط تحميلي محيط سازماني است و چالش برانگيزترين شرايط محيطي به مقوله عدم اطمينان بالاي محيطي مربوط ميشود كه اين شرايط ممكن است براي همه سازمانها رخ دهد . عدم اطمينان از دو نيروي قدرتمند پيچيدگي و ميزان تغيير نشات ميگيرد . پيچيدگي همان تنوع و تعدد عناصر موجود در يك محيط و نرخ يا ميزان تغيير نحوه و چگونگي تغيير شتابان يا كند اين عناصر ميباشد . محيط ها از نظر درجه عدم اطمينان متفاوتند ، عدم اطمينان ناشي از محيط چون توسط افراد (مديران )درك مي شود ، ممكن است تبديل به نوعي برداشت شخصي شود . يعني محيطي مشابه به وسيله مجموعه اي از مديران ، مطمئن و يا نامطمئن تشخيص داده شود و اين حالت ، عدم اطمينان را به واژه اي كاملا گمراه كننده تبديل مي كند . همچنين سازمانهاي مختلف با درجات مختلفي از عدم اطمينان محيطي مواجه هستند و چون هيچ مديري حالت عدم اطمينان را دوست ندارد سعي بر رفع اين عدم اطمينان نموده و يا سعي در كاهش اثرات سوء آن بر سازمان خود دارد . وقتي مدير فاقد اطلاعات مورد نياز براي تصميم گيري صحيح مي باشد تصور مي كند كه محيط غيرقابل پيش بيني است ، در محيط هاي ثابت يا با نرخ تغيير كم و عناصر يا بازيگران كمتر مديران به اطلاعات كمتري جهت تصميم گيري نياز دارند اما در يك محيط متغير و يا با عناصر يا بازيگران زياد و نرخ تغييربالا حجم زيادي از اطلاعات مورد نياز است تا مدير بتواند اتخاذ تصميم كند . علاوه بر ان در اين فضا آنچه باعث عدم اطمينان بيشتر مي شود تنش و اضطرابي است كه به علت عدم آگاهي در باره نوع اطلاعات موجود و صحت و سقم آن بوجود مي آيد .
مدير براي مواجه با حالت عدم اطمينان محيطي ميتواند دو استراتژي امنيتي در پيش بگيرد :
1- ايمن سازي ، مصون سازي يا واكسينه كردن سازمان و جلو گيري از وقفه در عمليات داخلي جاري سازمان در اثر فشارهاي محيطي نظير كمبود مواد اوليه ، نيروي كار و…مي باشد . مدير با اتخاذ اين استراتژي عملا به تقويت و بهبود شيوه هاي داخل سازماني براي مواجه با ناملايمات محيطي مي پردازد و سازمان را جهت انطباق خود با شرايط تحميلي محيط آماده مي كند .
2- استراتژي ديگري كه مدير جهت مواجهه با شرايط عدم اطمينان محيطي مي تواند اتخاذ كند ، مرزباني است . مرزباني به معني پايش مداوم محيط و انتقال اطلاعات درست و مورد نياز مديران جهت تصميم گيري صحيح ميباشد .
تاكتيكهايي كه جهت اجراي بهينه استراتژي هاي فوق مدير ميتواند بكار ببرد ، بهبود شيوه ها و تجديد نظر در رويه هاي گذشته است كه در سايه همدلي سازماني و آينده پژوهي ميسر است . آينده پژوهي يعني سازمان با تجزيه و تحليل محيط ، منابع و نرخ تغيير به تجسم آينده هاي بالقوه پرداخته و در خصوص سناريوهاي مختلف برنامه ريزي كند .
آینده پژوهی با شناخت عوامل تغییر و دگرگونی پیوند تنگاتنگی دارد . نتايج آينده پژوهي به سازمان اين امكان را ميدهد كه خواسته‌ي فعلي خود را با خواسته‌ي آتي سنجيده و سبك سنگين نمايند یعنی فرصت های نه چندان مهم فعلی را برای رسیدن به فرصت های مهم آتی رها کند.
منابع و مآخذ :
الواني، سيـد مهدي و حسن دانايي فرد . گفتـارهايي در فـلـسفه تـئوري هاي سـازمان دولـتـي ، چاپ اول ، تهران ، صفار 1380 .
بي دنهارت ، رابرت . تـئوري هاي سـازمان دولتي ، ترجمه دكتر سيد مهدي الواني و حسن دانايي فرد ، تهران ، صفار ، 1382 .
برايسون ، جان ام . بـرنامه ريـزي اسـتراتژيك ، مترجم دكتر عباس منوريان ، چاپ دوم تهران ، مركز آموزش مديريت دولتي ، 1381 .
فرد ، آر ، ديويد . مديـريت اسـتراتژيك ، ترجمه دكتر علي پارسائيان و دكتر سيد محمد اعرابي ، چاپ دهم ، تهران ، دفتر پژوهش هاي فرهنگي ، 1379 .
جو هچ ، ماري . تـئوري ســازمـان ، ترجمه حسن دانايي فرد ،چاپ اول ،جلـد 1 ، تهران ، نشر افكار ، 1385 .
جو هچ ، ماري . تـئوري سـازمـان ، ترجمه حسن دانايي فرد ،چاپ اول ، جلـد 2 ، تهران ، نشر افكار ، 1385 .
مدني ، داود . نظريه هاي ســازمان و مديـريت دولتـي ، چاپ چهارم ، تهران ، پيـام نــور ، 1385 .
ملكي فر ، عقيل . الفباي آينده پژوهي ، علم و هـنـر كشـف آينده ، چاپ سوم ، تهران ، كرانه علم ، 1386 .