شهر ساختار اصلی شکل دهنده بسیاری از گونه های گردشگری می باشد و بسیاری از گردشگری ها را نمی توان بدون حضور در شهر در نظر گرفت.

اما گونه ای از گردشگری وجود دارد که از دیرباز در مجامع گردشگری مطرح بوده است و هدف اصلی آن خود شهر ها می باشد !

گردشگری شهری چیست؟

گردشگری شهری بازدید از شهرهاست و هدف آن دیدار از مکان های دیدنی، خرید کردن، انجام کسب و کار یا لذت بردن از سرگرمی ها است.

گردشگری شهری از نخستین گونه های صنعت گردشگری می باشد که تقریبا در بازه سال های 1950 تا 1980 جای خود را به گردشگری روستایی ، ساحلی و کوهستان داد.

بنابراین این گونه گردشگری، گونه ای نوین نیست بلکه در حال اوج گیری مجدد می باشد.

گردشگری شهری از بزرگترین و مهمترین اشکال گردشگری است  و یکی از پیچیده ترین انواع گردشگری از نظر مدیریتی می باشد. با وجود این، هر روز بر شمار شهر هایی که خواستار جذب گردشگر هستند، افزوده می شود. حتی شهر های صنعتی پیشین نیز در حال بازساخت و جایگاه یابی مجدد خود به عنوان مقصد های گردشگری هستند.

مقاصد گردشگری شهری

هر چند تفکیک انگیزه های گردشگران شهری دشوار است ولی مقصد های گردشگری شهری از ویژگی های خاص خود به عنوان وعده های منحصر به فرد فروش استفاده می کنند تا نسبت به سایر شهر ها، مزیت رقابتی پیدا کنند. در ادامه با گونه شناسی مقصد های گردشگری آشنا خواهیم شد.

شهر های جهانی

شهر های جهانی همان پساشهر هایی می باشند که بسیاری از نظریه پردازان در رابطه با آن صحبت کرده اند. این شهر ها از لحاظ اقتصادی، سیاسی و فرهنگی ناهمگن هستند و مرزهایشان بی پایان به نظر می رسد. شهر های جهانی چشم اندازی ترکیبی هستند که در آن ها اشکال بنا شده ی متعلق به دوره های مختلف تاریخ شهر بر روی یکدیگر قرار گرفته اند به معنای دیگر اشکال نوین زندگی معاصر با شکل های کاملا تاریخی در کنار هم قرار گرفته اند. شاید بهترین توصیف برای این شهر ها به اینگونه باشد.

” مکانی بر روی زمین که همه مکان ها را در خود دارد.”

نمونه ای از شهر های جهانی : لس آنجلس، لندن، نیویورک

پایتخت ها

اخیرا در پژوهش های فراوانی اهمیت “پایتخت بودن” برای بسیاری از شهر ها بررسی شده است. پایتخت ها نقش بسیار مهمی در گردشگری بازی می کنند زیرا کارکرد های سیاسی، اقتصادی، اداری، فرهنگی و نمادین دارند. پژوهش های گردشگری به خصوص برای پایتخت هایی جذاب هستند که جایگاه پایتخت بودن آن ها نسبتا ناشناخته است یا از حیث آگاهی و بازدید گردشگران زیر سایه سنگین یک شهر ملی دیگر قرار دارند مانند: مادرید و بارسلون، کانبرا و سیدنی، آنکارا و استانبول

نمونه ای از پایتخت ها : آنکارا، بخارست

پایتخت های فرهنگی

پایتخت های فرهنگی آن دسته از پایتخت هایی هستند که دارای جاذبه های فراوان هنری و میراث هستند و معمولا از نظر زیبایی شناختی، دلپذیر یا زیبا می باشند. با این حال آن ها معمولا محبوبیت بسیار زیادی در بین گردشگران دارند و می توانند با ازدحام فراوانی روبرو شوند.

نمونه ای از پایتخت های فرهنگی : بوداپست، پراگ، وین

شهرهای میراث

شهرهای میراث معمولا دارای مراکز تاریخی هستند که از آن ها بازدید فراوانی صورت می گیرد. در این گونه شهر ها در دومین مرحله از توسعه یک شهر میراث احتمالا با یک مرکز قدیمی و یک حاشیه جدیدتر مواجه می شویم.

نمونه هایی از شهر های میراث : ونیز، آکسفورد

شهرهای هنری

شهرهای هنری معمولا شهر هایی هستند که دارای نگارخانه ها، موزه ها و مکان های هنری فراوانی می باشند. برای مثال وین، محله موزه ها را دارد. بسیاری از شهر ها مانند فلورانس و رم به علت برخورداری از مجموعه های تاریخیِ هنری، مشهور هستند.

نمونه هایی از شهر های فرهنگی : فلورانس، مادرید

شهرهای خلاق

بسیاری ار شهرها را شاید بتوان “شهرهای خلاق” نامید. این خلاقیت ها لزوما با فرهنگ و هنر ارتباط ندارند و ممکن است نتیجه وجود شماری از ویژگی های مبتکرانه یا ماحصل جذابیت کسب و کارهایی با فناوری پیشرفته باشند. این شهرها دارای 3 عنصر هستند که در زبان انگلیسی به آن ها 3T می گویند : تساهل، نبوغ و فناوری (Tolerance, Talent and Technology)

نمونه ای از شهر های خلاق : سان فرانسیسکو

شهرهای ورزشی

شهرهای ورزشی معمولا به علت تقبل میزبانی تعدادی از رویداد های مهم ورزشی مانند بازی های المپیک و جام جهانی فوتبال یا داشتن محل های ورزشی دائم و برگزاری رویداد های منظم توسعه پیدا می کنند.

نمونه ای از شهرهای ورزشی: ملبورن، سوچی ، کاردیف

شهرهای فوق مدرن

شهرهای فوق مدرن به طور دائم در حال توسعه عناصر و ویژگی های نوین با فناوری پیشرفته هستند. این ویژگی ها شامل معماری مبتکرانه یا جاذبه های بی بدیل است برای مثال در حال حاضر کویت در حال رقابت با دبی است تا به یک مقصد فوق مدرن تبدیل شود. گردشگران، جذب ماهیت خیالی این پیشرفت ها می شوند.

نمونه ای از شهرهای فوق مدرن: دبی، توکیو

مشکلات و سختی های مدیریتی گردشگری شهری

ایجاد گردشگری شهری و توسعه آن نیازمند مدیریتی قوی و ایجاد زیرساخت های مناسب می باشد در زیر به برخی از نیاز ها و مشکلات و سختی هایی که در مدیریت شهر ها به هنگام حضور گردشگران ایجاد می گردد ، اشاره می کنیم. لازم به ذکر است که تمامی این موارد می تواند در شهر هایی که حتی گردشگران زیادی نیز ندارند مشکل ساز گردد در نتیجه گردشگری همراه با مشکلات نیست بلکه نیازمند ساختارهای مناسب برای توسعه می باشد.

* ازدحام بیش از حد

* حفاظت و پاسداری از محیط

* مسائل مرتبط با حمل و نقل

* نیار به محل های اقامت قابل دسترس و واقع در مرکز شهر

* مدیریت همزمان نیاز های ساکنان محلی و گردشگران

* مدیریت بازدیدکنندگان و جریان ها

* نیاز به اقتصاد بانشاط و شب محور برای ترغیب اقامت های شبانه

* حفظ شخصیت با آفرینش حس مکان

* بازاریابی و پیشبرد